เครื่องตรวจวินิจฉัยโรคด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI - Chularat 3 International Hospital

    การสร้างภาพด้วยเรโซแนนซ์แม่เหล็ก หรือการตรวจเอกซเรย์ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เรียกอีกชื่อหนึ่งได้ว่า MRI (ย่อมาจาก Magnetic resonance imaging, MRI) ซึ่งเครื่อง MRI  คือเทคนิคการสร้างภาพทางการแพทย์ที่ใช้ในรังสีวิทยาเพื่อการตรวจทางกายวิภาคและสรีรวิทยาของร่างกายทั้งในด้านสุขภาพและโรคต่างๆ โดยเครื่องตรวจที่ใช้สนามแม่เหล็กและคลื่นวิทยุความเข้มสูงในการสร้างภาพเหมือนจริงของอวัยวะภายในต่างๆของร่างกาย โดยเฉพาะสมอง หัวใจ กระดูก-กล้ามเนื้อและส่วนที่เป็นมะเร็ง ด้วยคอมพิวเตอร์รายละเอียดและความคมชัดสูง เป็นภาพตามระนาบได้ทั้งแนวขวาง แนวยาวและแนวเฉียงเป็น 3 มิติ ภาพที่ได้จึงจะชัดเจนกว่า การถ่ายภาพรังสีส่วนตัดอาศัยคอมพิวเตอร์ หรือ CT Scan  ทำให้แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติในร่างกายได้อย่างแม่นยำ การตรวจทางการแพทย์ด้วยเครื่องมือชนิดนี้ไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดใดๆแก่ร่างกายและไม่มีอันตรายจากรังสีตกค้าง ความผิดปกติของร่างกายที่เครื่อง MRI สามารถตรวจเจอได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง เส้นเลือดหัวใจตีบ ภาวะหัวใจขาดเลือดและเนื้องอกในสมอง โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดสมองซึ่งอาจจะเกิดจากความผิดปกติที่เห็นได้รอบศีรษะ 

ความจำเป็นของการตรวจโดยใช้เครื่องเอ็มอาร์ไอ MRI Magnetic Resonance Imaging
   1. MRI สามารถให้ภาพที่แยกความแตกต่างระหว่างเนื้อเยื่อต่างๆได้ชัดเจน สามารถทำการตรวจได้ในทุกๆระนาบ
   2. ใช้ได้ดีกับเนื้อเยื่อ (Soft tissues) โดยเฉพาะสมอง เส้นประสาทและไขสันหลัง
   3. ใช้ได้ดีกับเส้นเอ็นยึดกระดูกและกล้ามเนื้อ
   4. ตรวจเส้นเลือดได้โดยไม่ต้องใช้สารทึบรังสี และการสวนสายยางเพื่อฉีดสี ซึ่งมีประโยชน์ต่อวงการแพทย์แผนปัจจุบันเป็นอย่างมาก เพราะมีความปลอดภัยสูงและค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างต่ำ นอกจากนี้ยังสะดวกสบายกว่าเพราะไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวใดๆทั้งก่อนและหลังการตรวจ คนไข้สามารถกลับบ้านได้ทันทีที่ตรวจเสร็จ
   5. ไม่ใช้รังสี

ระบบ หรือ อวัยวะควรได้รับการตรวจ ด้วย MRI 
   1.MRI of Nervous System ได้แก่ สมอง ไขสันหลังและเส้นประสาทมองเห็นรอยโรคได้อย่างชัดเจน เช่น ภาวะสมองขาดเลือดโดยเฉพาะในช่วงแรก ความผิดปกติบริเวณก้านสมอง โรคเนื้องอกของสมองและโรคลมชัก   
   2.MRI of Musculoskeleton System  ได้แก่ กระดูกสันหลังและระบบกล้ามเนื้อและข้อ การวินิจฉัยรอยโรค เช่น หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทหรือการบาดเจ็บต่อเส้นเอ็นบริเวณข้อต่างๆ
   3.MRI of Blood Vessels  ได้แก่ หลอดเลือดของอวัยวะต่างๆ (Magnetic Resonance Angiography, MRA) เช่น ความผิดปกติของหลอดเลือดสมองหรือการตีบตันของหลอดเลือดไต โดยไม่ต้องเจาะใส่สายสวนเพื่อฉีดสี มีความปลอดภัยสูงสะดวกสบาย ไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวใดๆทั้งก่อนและหลังการตรวจ สามารถกลับบ้านได้ทันที  
   4.MRI of Abdomen สามารถตรวจช่องท้อง ท่อทางเดินน้ำดีและถุงน้ำดี (Magnetic Resonance Cholangiopancreatography, MRCP) ได้แก่ นิ่วในทางเดินน้ำดี เนื้องอก หรือมะเร็งในท่อน้ำดีและบริเวณโดยรอบซึ่งทำให้เกิดการอุดตัน ตลอดจนสามารถแยกแยะเนื้องอกในช่องท้องได้ภาพที่ชัดเจนและเหมาะสำหรับการตรวจหาโรค เช่น นิ่วในทางเดินน้ำดี เนื้องอกหรือมะเร็งในท่อน้ำดีและบริเวณโดยรอบซึ่งทำให้เกิดการอุดตัน ตลอดจนสามารถแยกแยะเนื้องอกในช่องท้องได้ดี

ข้อพึงระวังก่อนเข้ารับการตรวจ MRI 
   1. หลีกเลี่ยงในผู้ที่กลัวที่จะอยู่ในที่แคบๆ ไม่สามารถนอนในอุโมงค์ตรวจได้ (claustrophobic) เพราะ MRI มีลักษณะเป็นโพรง 
   2. หลีกเลี่ยงในรายที่มีโลหะฝังอยู่ในร่างกาย เช่น คลิปอุดหลอดเลือดในโรคเส้นเลือดโป่งพอง (Aneurism Clips )
        - metal plates ในคนที่ดามกระดูก ข้อเทียม คนที่ใส่ลิ้นหัวใจเทียม (Artificial Cardiac valve) เครื่องกระตุ้นการทำงานของหัวใจให้เป็นจังหวะ        
        - อวัยวะเทียมภายในหู        
        - Stent ที่หลอดเลือดหัวใจ  (ต้องได้รับคำแนะนำจาก  แพทย์ว่า เป็นรุ่นเข้าเครื่องMRIได้ )
   3. หลีกเลี่ยงในคนที่เตรียมตัวเข้ารับการผ่าตัด สมอง ตาหรือหู ซึ่งจะต้องฝัง เครื่องมือทางการแพทย์ไว้ (medical devices)
   4. สำหรับคนที่ใส่เหล็กดัดฟัน ถ้าต้องทำ MRI ตรวจในช่วงบริเวณสมองถึงกระดูกคอควรต้องถอดเอาเหล็กดัดฟันออกก่อน เพราะจะมีผลต่อความชัดของภาพ 
   5. ผู้ที่รับการตรวจร่างกายด้วย MRI จะต้องนำโลหะต่างๆออกจากตัว เช่น กิ๊ฟหนีบผม ฟันปลอม ต่างหู เครื่องประดับ ATM บัตรเครดิต นาฬิกา thumbdrive Pocket PC ปากกา ไม่เช่นนั้น อาจจะทำให้สิ่งของได้รับความเสียหายและอาจถูกฉุดกระชาก นอกจากนี้ยังทำให้ภาพที่อยู่บริเวณโลหะไม่ชัด 
   6. ไม่ควรใช้อายชาโดว์และมาสคาร่า เพราะอาจมีส่วนผสมของโลหะ ทำให้เกิดเป็นสิ่งแปลกปลอมในภาพได้ 
   7. มีข้อมูลสนับสนุนการตรวจ MRI มีอันตรายต่อทารกในครรภ์ แต่ถ้าไม่จำเป็นจริงๆไม่ควรตรวจตลอดของการตั้งครรภ์
   8. ห้องตรวจ MRI มีสนามแม่เหล็กแรงสูงตลอดเวลา มีผลต่อการทำงานของเครื่องมือที่ไวต่อแม่เหล็ก เช่น ลบข้อมูลจากเทปแม่เหล็ก การ์ดที่ใช้แถบแม่เหล็ก เช่น ATM, บัตรเครดิต, นาฬิกา, thumbdriveหรือพวกเครื่อง Pocket PC